คำค้นหา : แอลกอฮอล์

ถึงแม้ช่วงงดเหล้าเข้าพรรษาจะเป็นโอกาสที่ดีในการลดละเลิกการดื่มให้ร่างกายได้พัก แต่รู้หรือไม่ว่าไม่ใช่ทุกคนที่สามารถเลิกดื่มแอลกอฮอล์ได้อย่างปลอดภัยด้วยตนเอง

การดื่มแอลกอฮอล์ทางการแพทย์แบ่งไว้เป็นหลายระดับ มีตั้งแต่ดื่มแบบเสี่ยงต่ำ (low-risk use) คือ ดื่มในระดับภายใต้ขนาดดื่มมาตรฐาน และยังไม่เกิดปัญหาจากการดื่ม จนไปถึงดื่มแบบเสี่ยงสูงและดื่มแบบอันตราย (hazardous use/harmful use) นั่นคือ ดื่มเกินกว่าขนาดมาตรฐานหรือดื่มจนเกิดปัญหาในด้านต่างๆ ซึ่งอาจสามารถหยุดดื่มได้ด้วยตนเอง และกลุ่มสุดท้ายคือกลุ่มที่มีภาวะติดแอลกอฮอล์ (alcohol dependence) ซึ่งควบคุมการดื่มของตนเองไม่ได้แม้จะเกิดผลเสียจากการดื่มตามมามากมายแล้วก็ตาม ซึ่งกลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่หากทำการงดเหล้าเข้าพรรษาด้วยตนเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์แล้วอาจเกิดอันตรายได้

ผู้ที่มีภาวะติดแอลกอฮอล์นั้น มักจะเป็นผู้ที่ดื่มเป็นประจำทุกวัน ดื่มหนัก และดื่มนานเป็นปีๆ ซึ่งอาการอย่างหนึ่งที่มักเกิดขึ้นก็คือ การติดสารทางกาย ได้แก่ การที่ต้องเพิ่มปริมาณการดื่มมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้ได้ฤทธิ์เมาเท่าเดิม (tolerance) และเมื่อหยุดดื่มกระทันหันก็จะเกิดอาการถอนแอลกอฮอล์ (withdrawal) ขึ้น ซึ่งอาการถอนแอลกอฮอล์นี้มักจะเริ่มมีอาการตั้งแต่วันแรกของการหยุดดื่ม ได้แก่ มือสั่น ใจสั่น เหงื่อออก รู้สึกร้อนวูบวาบ ปวดศีรษะ และคลื่นไส้อาเจียน โดยในวันที่สอง บางรายอาจมีอาการชักเกร็งกระตุกและหมดสติได้ ซึ่งหากอาการเป็นมากโดยไม่ได้รับการรักษาอาจมีภาวะสับสนร่วมกับอาการถอนแอลกอฮอล์ (delirium tremens, alcohol withdrawal delirium) ซึ่งสัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางร่างกายที่อันตรายมากมาย

โดยทั่วไป ผู้ที่มีภาวะติดแอลกอฮอล์แล้วต้องการหยุดดื่ม แพทย์มักจะให้ยาช่วยลดอาการถอน เช่น ยากลุ่ม benzodiazepines เพื่อลดอาการ withdrawal ให้น้อยที่สุดและเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการหยุดแอลกอฮอล์กระทันหัน ดังนั้น หากท่านมีภาวะติดแอลกอฮอล์และตั้งใจหยุดดื่มในช่วงเทศกาลนี้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการหยุดดื่มกระทันหัน และสามารถหยุดดื่มได้อย่างปลอดภัยตลอดช่วงเทศกาลและตลอดไป

เบียร์มีสารประกอบหลักเป็นแอลกอฮอล์ ซึ่งโดยทั่วไปเบียร์จะมีระดับแอลกอฮอล์ประมาณ 5% by volume นั่นคือ 100 mL ของเบียร์จะมีแอลกอฮอล์อยู่ 5 mL และแอลกอฮอล์มีความหนาแน่นประมาณ 0.79 เท่าของน้ำ ดังนั้นในเบียร์ 100 mL จะมีแอลกอฮอล์อยู่ 5×0.79 = 3.95 กรัม โดยในเบียร์หนึ่งเหยือกจะมีปริมาณเบียร์ประมาณ 1000 mL ฉะนั้น แอลกอฮอล์ในเบียร์หนึ่งเหยือกจะเท่ากับ 39.5 กรัม หรือ 3950 มิลลิกรัม คิดเป็น 395 มิลลิกรัมเปอร์เซนต์ (mg%)

โดยทั่วไป นักดื่มมักจะค่อยๆดื่ม ดื่มไปคุยกับเพื่อนไปกินกับแกล้มและเติมเบียร์ไป ซึ่งจะเปิดโอกาสให้ร่างกายได้ค่อยๆทำลายและขับแอลกอฮอล์ออกจากกระแสเลือดซึ่งนั่นจะทำให้แอลกอฮอล์ไม่คั่งอยู่ในร่างกายของผู้ที่ดื่มมากนัก แต่ในกรณีแข่งดื่มเบียร์เป็นเหยือกในเวลาจำกัดนี้ จะมีลักษณะเหมือนเทแอลกอฮอล์พรวดเข้าไปในกระแสเลือดโดยไม่เว้นช่วงเวลาให้ร่างกายขับแอลกอฮอล์ออก จึงเกิดภาวะที่เรียกว่าแอลกอฮอล์เป็นพิษ (alcohol intoxication) ต่อร่างกาย

หากดูตารางระดับของแอลกอฮอล์ในเลือดที่ส่งผลต่ออาการหรือความผิดปกติต่างๆจะพบว่า ที่ระดับแอลกอฮอล์ 395 mg% อาจทำให้ผู้ดื่มหมดสติ ชีพจรช้าลง การหายใจแย่ลง จนถึงหยุดหายใจได้ ทั้งนี้เนื่องจากแอลกอฮอล์ออกฤทธิ์เป็นสารกดประสาท และในขนาดที่สูงระดับนี้ มันสามารถกดสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับการหายใจและการรู้สึกตัวของผู้ที่ดื่มได้ ดังนั้น การดื่มเบียร์ เหล้า หรือไวน์ปริมาณมากในระยะเวลาอันสั้นจึงอาจเกิดอันตรายถึงชีวิตได้

สุราและแอลกอฮอล์ทุกชนิดมีผลต่อร่างกายทุกๆ ส่วน อาทิ สมอง ตับ ระบบทางเดินอาหาร ระบบสืบพันธุ์  ผลต่อทารกในครรภ์ ผลต่อการเกิดโรคจิต ผลต่อวงจรการนอน

สมอง

เกิดภาวะมึนเมา  ภาวะเมาค้าง   สมองเสื่อม ความจำบกพร่อง โรคเสพติดสุรา และอาการลงแดงเมื่อพยายามหยุดดื่ม

ตับ
เกิดไขมันพอกตับ  ตับอักเสบ ตับแข็ง และตับวาย รักษาไม่ได้

ระบบทางเดินอาหาร

เกิดแผลในกระเพาะอาหาร  กระเพาะอาหารอักเสบ  เลือดออกในกระเพาะอาหาร  เส้นเลือดดำที่หลอดอาหารโป่ง  ช็อค  และตายได้  นอกจากนี้ ยังเกิดตับอ่อนอักเสบ  เมื่อเป็นนานๆ ก็จะเกิดโรคเบาหวานตามมา และมะเร็งตับอ่อนได้

ระบบหลอดเลือดหัวใจ

เกิดหัวใจวาย  โรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน ความดันโลหิตสูง  เส้นเลือดในสมองแตก  อัมพาต  อัมพฤกษ์  พิการชั่วชีวิต

ระบบสืบพันธุ์

• เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ นกเขาไม่ขัน
• ผลต่อทารกในครรภ์
• ทำให้การสร้างเซลล์ประสารทและสมอง  รวมถึงหัวใจ ตา แขน ขา อวัยวะเพศของทารก  ผิดปกติ  ทารกมีน้ำหนักตัวน้อย  สมองเล็กกว่าปกติ  เป็นโรคสมาธิสั้น  รูปหน้าผิดปกติ  ดวงตา  กรามมีขนาดเล็ก ปลายจมูกพิการ

ผลต่อการเกิดโรคจิต

เกิดโรคซึมเศร้า  โรคจิต โรควิตกกังวล

ผลต่อวงจรการนอน

แอลกอฮอล์จะช่วยให้หลับง่ายในช่วงแรก  แต่เมื่อดื่มต่อเนื่อง  จะทำลายวงจรการนอนโดยตรง  ทำให้ตื่นกลางคืน  เป็นคนอนไม่หลับ

มาตรการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์, เครื่องดื่มแอลกอฮอล์